Trong thời đại mà người tiêu dùng ngày càng trở nên thông minh và khó tính, các thương hiệu không còn chỉ dựa vào những người nổi tiếng để quảng bá sản phẩm. Thay vào đó, một xu hướng mới đang lên ngôi – KOC (Key Opinion Consumer). Vậy KOC là gì? Tại sao ngày càng nhiều doanh nghiệp chuyển hướng sang hợp tác với KOC thay vì KOL truyền thống? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ khái niệm KOC, vai trò của họ trong marketing hiện đại và cách doanh nghiệp có thể tận dụng sức ảnh hưởng “người thật, việc thật” này để chinh phục khách hàng một cách tự nhiên và hiệu quả hơn.
Mục lục bài viết
KOC là gì?
KOC (Key Opinion Consumer) tức là người tiêu dùng có sức ảnh hưởng. Họ không phải người nổi tiếng hay chuyên gia trong lĩnh vực nào đó mà là những người tiêu dùng thực sự, thường chia sẻ trải nghiệm cá nhân về sản phẩm hoặc dịch vụ trên mạng xã hội, blog, YouTube hoặc các nền tảng đánh giá trực tuyến.
Trong thời đại mà người tiêu dùng đề cao tính xác thực, KOC ngày càng được các thương hiệu lựa chọn như một cầu nối tự nhiên để tiếp cận khách hàng, tăng độ tin cậy và thúc đẩy hành vi mua hàng.
Tầm quan trọng của KOC trong marketing
KOC lại mang đến một làn gió khác biệt: tính chân thật, gần gũi và phản ánh đúng trải nghiệm người dùng thực tế.Không cần có hàng trăm nghìn người theo dõi, chỉ cần một nội dung đủ chân thực và đồng cảm, KOC vẫn có thể tạo ảnh hưởng lớn đến quyết định mua hàng của người xem.
Sở dĩ KOC trở thành xu hướng quan trọng trong marketing hiện nay là vì:
- Người tiêu dùng tin tưởng người tiêu dùng: Một lời nhận xét từ người đã từng trải nghiệm thực tế thường được xem là đáng tin hơn quảng cáo chính thống.
- Chi phí hợp lý hơn KOL: Với ngân sách vừa phải, các thương hiệu nhỏ vẫn có thể hợp tác với nhiều KOC để tạo hiệu ứng lan tỏa.
- Tăng khả năng chuyển đổi: Những chia sẻ thật lòng từ KOC thường đánh trúng tâm lý người xem, từ đó thúc đẩy hành động mua hàng nhanh chóng hơn.
- Hiệu quả với thế hệ Gen Z và Millennials: Những nhóm khách hàng trẻ tuổi này thường hoài nghi với quảng cáo truyền thống, nhưng lại dễ bị thuyết phục bởi nội dung chân thực từ người tiêu dùng khác. KOC trở thành “người bạn đồng hành” đáng tin cậy thay vì là người bán hàng.
- Dễ đo lường, thử nghiệm và tối ưu hóa: Thương hiệu có thể thử nghiệm với nhiều KOC, đo lường hiệu quả theo từng nội dung hoặc nền tảng cụ thể để liên tục tối ưu hóa chiến lược marketing.
KOL và KOC khác nhau như thế nào?
KOL và KOC đều là những người có sức ảnh hưởng nhưng họ khác nhau rõ rệt về bản chất, cách tiếp cận người tiêu dùng và vai trò trong chiến lược marketing.
| Tiêu chí | KOL (Key Opinion Leader) | KOC (Key Opinion Consumer) |
| Định nghĩa | Người nổi tiếng, chuyên gia có uy tín trong một lĩnh vực cụ thể | Người tiêu dùng thực tế, chia sẻ trải nghiệm cá nhân |
| Mức độ nổi tiếng | Cao – thường là người của công chúng | Thấp đến vừa phải – người tiêu dùng bình thường |
| Lượng người theo dõi | Lớn, hàng trăm nghìn đến hàng triệu | Vừa phải, thường dưới 50.000 |
| Tính xác thực | Có thể bị nghi ngờ quảng cáo, thiếu tự nhiên | Gần gũi, chân thật, dễ tạo niềm tin |
| Chi phí hợp tác | Cao, phù hợp với thương hiệu lớn | Thấp hơn, phù hợp cả với doanh nghiệp nhỏ |
| Tác động marketing | Tốt trong việc tăng độ nhận diện thương hiệu | Hiệu quả trong việc tạo niềm tin và thúc đẩy hành vi mua hàng |
| Nội dung chia sẻ | Được đầu tư kỹ lưỡng, mang tính thương mại | Tự nhiên, mang tính trải nghiệm cá nhân |
Cách doanh nghiệp sử dụng KOC hiệu quả cho chiến dịch marketing
Sự phát triển mạnh mẽ của KOC không chỉ mang đến cơ hội mới cho các cá nhân yêu thích chia sẻ trải nghiệm tiêu dùng mà còn mở ra một kênh marketing tiềm năng cho doanh nghiệp.
1. Cách tìm kiếm và lựa chọn KOC
Không phải KOC nào cũng phù hợp với mọi chiến dịch. Để tối ưu hiệu quả, doanh nghiệp nên dựa trên một số tiêu chí sau khi lựa chọn:
- Độ phù hợp với sản phẩm: KOC cần là người thực sự hiểu, sử dụng hoặc quan tâm đến dòng sản phẩm mà thương hiệu bạn cung cấp. Ví dụ: Nếu bạn kinh doanh mỹ phẩm thuần chay, bạn hãy ưu tiên hợp tác với những KOC có lối sống xanh, thường chia sẻ về chăm sóc da tự nhiên. Khi KOC nói từ trải nghiệm thật, nội dung trở nên thuyết phục và dễ tạo niềm tin nơi khách hàng hơn là những lời quảng cáo chung chung.
- Tệp người theo dõi khớp với khách hàng mục tiêu: Một KOC có 10.000 người theo dõi nhưng phần lớn là đối tượng đúng độ tuổi, giới tính, sở thích với sản phẩm của bạn sẽ hiệu quả hơn KOC có 100.000 followers nhưng lệch tệp. Doanh nghiệp cần kiểm tra kỹ phần insight người theo dõi của KOC để đảm bảo đúng phân khúc mục tiêu: ví dụ Gen Z, dân văn phòng, các bà mẹ trẻ,...
- Chỉ số tương tác: Chỉ số này phản ánh sự kết nối thực sự giữa KOC và người theo dõi. Bạn nên quan tâm đến lượt bình luận thật (không phải comment rác), lượt chia sẻ nội dung (cho thấy tính lan tỏa), lượt chia sẻ nội dung (cho thấy tính lan tỏa).
- Phong cách nội dung: Hình ảnh và giọng điệu truyền thống của KOC cần phù hợp với hình ảnh thương hiệu. Nếu bạn hướng đến sự tự nhiên, chân thật thì nên chọn KOC có lối chia sẻ mộc mạc, gần gũi. Sự thống nhất này giúp tăng nhận diện và xây dựng hình ảnh thương hiệu mạnh mẽ hơn trong tâm trí khách hàng.
- Lịch sử hợp tác minh bạch: Tìm hiểu những chiến dịch họ từng tham gia, đánh giá thái độ hợp tác và hiệu quả truyền thông.
2. Tạo chiến dịch marketing với KOC
Để chiến dịch hợp tác với KOC mang lại kết quả tốt, doanh nghiệp có thể thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Xác định mục tiêu cụ thể
Bạn muốn tăng độ nhận diện, thử nghiệm sản phẩm mới hay thúc đẩy doanh số? Mỗi mục tiêu sẽ cần cách tiếp cận và nội dung khác nhau.
- Nếu mục tiêu là tăng độ nhận diện thương hiệu nên hợp tác với nhiều KOC hoạt động trên các nền tảng phổ biến và có lượng tương tác tốt.
- Nếu muốn giới thiệu sản phẩm mới, hãy chọn KOC có trải nghiệm trong ngành hàng tương ứng để chia sẻ cảm nhận thực tế.
- Còn nếu cần tăng doanh số, hãy kết hợp chia sẻ trải nghiệm cùng ưu đãi độc quyền (mã giảm giá, quà tặng) để kích thích hành động mua hàng.
Việc xác định rõ mục tiêu giúp lựa chọn KOC, nội dung và kênh triển khai phù hợp, đồng thời dễ dàng đo lường hiệu quả sau chiến dịch.
Bước 2: Lựa chọn KOC phù hợp
Dựa trên tiêu chí đã đề cập, chọn KOC không chỉ có uy tín mà còn thực sự quan tâm đến sản phẩm để đảm bảo sự chân thật trong nội dung chia sẻ. Không phải KOC nào cũng sẽ mang lại kết quả như nhau. Doanh nghiệp nên:
- Phân tích tệp người theo dõi của KOC xem có tương đồng với khách hàng mục tiêu không.
- Kiểm tra phong cách nội dung, xem liệu cách họ truyền tải có phù hợp với hình ảnh thương hiệu.
- Ưu tiên những KOC có tỷ lệ tương tác cao, kể cả khi lượng người theo dõi không lớn.
- Đặc biệt nên chọn những KOC từng dùng và hiểu rõ sản phẩm để đảm bảo nội dung truyền tải tự nhiên và đáng tin cậy.
Bước 3: Triển khai chiến dịch đa nền tảng
Không nên giới hạn chiến dịch ở một nền tảng duy nhất. Mỗi nền tảng mạng xã hội có đặc điểm người dùng và định dạng nội dung khác nhau nên việc triển khai đa nền tảng giúp:
- Tối đa hóa khả năng tiếp cận đến nhiều nhóm khách hàng tiềm năng.
- Đo lường tác động của từng kênh để tối ưu cho các chiến dịch sau.
- Tạo hiệu ứng cộng hưởng, giúp thương hiệu được “nhắc lại” ở nhiều nơi, gia tăng độ nhận diện.
Ví dụ:
- TikTok phù hợp với nội dung nhanh, sáng tạo, viral.
- Instagram hiệu quả với hình ảnh, story, reels mang tính thẩm mỹ cao.
- Facebook giúp lan tỏa nội dung đến cộng đồng, dễ gắn link mua hàng.
- YouTube là nền tảng lý tưởng cho các review chuyên sâu và chi tiết.
Bước 5: Theo dõi – đo lường – tối ưu
Một số chỉ số bạn có thể theo dõi:
- Lượt xem, like, share, comment
- Lưu lượng truy cập đến website từ bài đăng của KOC
- Số lượt dùng mã giảm giá hoặc affiliate link của từng KOC
- Tỉ lệ chuyển đổi và doanh số
Thông qua dữ liệu này, bạn sẽ đánh giá được KOC nào hiệu quả nhất và có thể duy trì hợp tác lâu dài hoặc điều chỉnh chiến lược nội dung phù hợp hơn cho các lần sau.
Ví dụ về các chiến dịch marketing thành công với KOC
Thay vì đầu tư vào những gương mặt nổi tiếng với chi phí cao, nhiều thương hiệu đã lựa chọn những người tiêu dùng bình thường nhưng có sức ảnh hưởng nhất định trong cộng đồng để truyền tải thông điệp một cách gần gũi và đáng tin cậy hơn.
1. Chiến dịch “Review thật - Giá trị thật” của thương hiệu mỹ phẩm Cocoon
Cocoon đã triển khai chiến dịch này để tăng nhận diện và trải nghiệm thực tế sản phẩm mới bằng cách chọn hợp tác với hơn 50 KOC là những người yêu thích mỹ phẩm nội địa, có gu chăm sóc da tự nhiên, thường xuyên chia sẻ thói quen skincare trên TikTok và Instagram. Mỗi KOC nhận được sản phẩm và được khuyến khích review chân thật, không gượng ép.
Kết quả:
- Hơn 1 triệu lượt xem trên TikTok chỉ trong 1 tuần
- Tỷ lệ chuyển đổi tăng 30% trên website chính thức trong tháng triển khai
- Nhận được nhiều phản hồi tích cực về “sự chân thật và gần gũi” của chiến dịch.
2. Chiến dịch “Một ngày ăn sạch” cùng KOC nội trợ của thương hiệu rau củ sạch Tươi Mart
Thay vì chọn người nổi tiếng, Tươi Mart tiếp cận các bà mẹ nội trợ, food blogger nhỏ lẻ, thường chia sẻ bữa cơm gia đình. Họ được giao rau củ miễn phí và chỉ cần quay lại một video nấu ăn trong ngày với nguyên liệu từ Tươi Mart.
Kết quả:
- Tăng 35% lượt đơn hàng trong 2 tuần đầu chiến dịch
- Nhiều video được người dùng bình luận “thật quá, cảm thấy muốn thử”.
Qua bài viết của Kiến Thức 24h, KOC không chỉ là một xu hướng nhất thời, mà đang dần trở thành mảnh ghép không thể thiếu trong bức tranh marketing hiện đại. Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng cảnh giác với quảng cáo và ưu tiên trải nghiệm thật, những tiếng nói chân thành từ KOC giúp rút ngắn khoảng cách giữa thương hiệu và khách hàng. Không cần hào nhoáng, không cần kịch bản phức tạp, một bài đánh giá thật lòng, một video chia sẻ giản dị cũng đủ sức tác động đến hành vi mua sắm.
